maandag 11 juli 2016

DEATH IN THE AFTERNOON

In 2011 schilderde ik het tweeluik MUERTE EN LA TARDE, een verwijzing (of: vertaling in het Spaans) naar het in 1932 door Ernest Hemingway geschreven boek DEATH IN THE AFTERNOON. Het is niet alleen boek over de ceremonies en tradities van het Spaanse stierenvechten. Hemingway is tegelijkertijd vol bewondering voor deze Iberische heroïek. Maar beschouwingen over de angst en moed van de matador laten een minstens zo grote indruk achter.
MUERTE EN LA TARDE (2011)
We hebben er sinds 1985 op moeten wachten, maar dit weekend is het dan zover: stier Lorenzo als matador. Nu is het eens niet het zwarte, goedgetrainde beest die druipend van het bloed de aftocht moet blazen, maar de stierenvechter, de torero zelf. De matador is de matador niet meer. Voor een keer zijn de rollen omgedraaid.


Het is 9 juli 2016, een warme zaterdagavond in Teruel, een provinciestadje in de Spaanse provincie Aragón. Het stadje bruist. Een festival. Een van de vele in deze streek. Een volle arena. Zes vechtstieren zullen vanavond het leven laten, door de poten zakken en ter aarde storten in het rulle, gele zand. Het zal allemaal anders lopen. Als de 29-jarige torero Victor Barrio tegenover het 530 kilo wegende zwarte gevaarte staat weet hij het zeker: binnen twintig minuten zal de ontketende stier in het zand naar zijn laatste adem happen. Het loopt allemaal anders.
Een fractie onoplettendheid. Een van de hoorns boort zich in Victors dij, en vervolgens wordt er doorgestoten naar de borst. Een slagader en een long worden geperforeerd. Nu is het de matador die snakt naar zijn adem. Zijn laatste adem. Inmiddels zijn we een paar dagen verder en is Victor Barrio al begraven in zijn woonplaats Sepulveda. Familie, vrienden en bevriende torero's huilden en schreeuwden.


Ook in Spanje staan voor en tegenstanders van het stierenvechten steeds vaker en steeds feller tegenover elkaar. Stierenvechten is echter al eeuwenlang een onderdeel van de Spaanse cultuur en het stierenvechten zal dus lastig zijn uit te roeien. In 2013 werd het zelfs uitgeroepen tot nationaal cultureel erfgoed.
Reizen door Spanje hebben me gebracht bij het stierenvechten in de grote arena van Barcelona. Maar in Malaga raakte ik verzeild in een grote demonstratie van activisten tegen het stierenvechten. Ludiek en (nep-)bloederig. Veel arena's heb ik bezocht vanwege hun schoonheid, vaak met bijbehorend museum: Madrid, Sevilla, Ronda etc. Prachtig onderhouden cultureel erfgoed. Tijdens mijn fietstochten naar Santiago de Compostela, telkens in de maanden april en mei van 2010 en 2013, werd ik in de dorpscafé's geconfronteerd met het San Isidro Festival in de Madrileense arena Las Ventas. Het enthousiasme van het vooral oudere publiek maakte indruk.

Protesten in Malaga

Mijn eigen strijd leverde ik op een van mijn exposities. Van 2006 tot 2011 heb ik gewerkt aan 'Corrida', een schilderijenserie met het stierenvechten als onderwerp. Een van mijn schilderijen hangt momenteel in Alicante.
Tijdens een van mijn exposities werd ik geconfronteerd met het Anti Stierenfront Nederland. Van het bestaan wist ik zelfs niet af. De bedreiging was groot, want bij het instituut (in Horst aan de Maas) waar ik exposeerde, kwam de melding binnen dat mijn schilderijen vernield zouden worden als ze niet onmiddellijk van de tentoonstelling werden verwijderd.

Uiteraard gaf ik daaraan geen gehoor, maar het kostte heel wat overleg om tot een deal te komen. Uiteindelijk ging het 'Front' ermee akkoord dat ik een tekst zou produceren, waarin ik stelling zou nemen tegen het geweld. Een voor mij gemakkelijke opgave, want wie is er niet tegen geweld. Maar tevens gaf ik hierin uiting aan mijn stelling dat geweld ook kan, en soms moet worden afgebeeld. Anders zouden we bijvoorbeeld in een christelijke samenleving ook geen Christus aan het kruis meer mogen afbeelden. En daar is de halve wereld wel mee vertrouwd geraakt gedurende de twee voorbije millennia.

MUERTE EN LA TARDE (2011); tweeluik, acryl op doek, 70x200